Syzyfowe prace to powieść o dorastaniu i patriotyzmie. Marcina Borowicza, głównego bohatera, poznajemy jako kilkuletniego chłopca, który został wysłane do szkoły, i towarzyszymy mu przez cały okres dojrzewania. Obserwujemy, w jakich warunkach uczyła się i żyła młodzież w zaborze rosyjskim, i z czym musiała się mierzyć. Powieść podejmuje temat rusyfikacji w szkole, pokazuje także pierwsze przyjaźnie i miłości.