Mimo nieubłaganego upływu czasu i przeminięcia wielu pokoleń oraz nieodwracalnych zmian politycznych i społecznych, Kresy Wschodnie nadal stanowią ważny element świadomości narodowej Polaków. Poznając historię naszej ojczyzny, uświadamiamy sobie, że wiele ważnych dla nas wydarzeń wiąże się z wschodnimi terenami Rzeczpospolitej.

Kresy Wschodnie – Ukraina, Białoruś i Litwa – to miejsca, gdzie rodziła się wielka polska kultura. Tutaj wyrósł Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki. Kresy inspirowały twórczość Henryka Sienkiewicza, Elizy Orzeszkowej i Czesława Miłosza.

Kwitnący wiosną step na podolskim czarnoziemie, meandry Dniestru majestatycznie toczącego wody ku Morzu Czarnemu, klekot bocianów na nadniemeńskich łąkach, szlachetni rycerze walczący niezłomnie za wiarę i ojczyznę – taki, ukształtowany przez wielką literaturę narodową, obraz Kresów funkcjonuje w wyobraźni współczesnych Polaków. Trwałym polskim śladem w krajobrazach kresowych są zabytki architektury. Z czarnoziemów Podola i Wołynia, z piasków i błot Polesia, równin i pagórków Żmudzi, Oszmiany i Lidy, wyrastają wspaniałe twierdze, pałace i świątynie. Trudno policzyć, jak wiele pięknych budowli starły z powierzchni ziemi wrogie armie. Obiekty, które przetrwały, często są zaniedbane i zrujnowane, świadczą jednak o niełatwej historii Kresów Wschodnich, a wiele z nich to prawdziwe perły polskiej i światowej architektury.